‘Leven als een stadsveteraan bij AM’ (2)

‘Gemengd in een aangename omgeving en liever nooit meer verhuizen’ was ook een van de conclusies uit het congres ‘Nieuwe woonconcepten voor senioren: lessons learned’, dat Stijlvol Ouder in samenwerking met Vastgoedjournaal onlangs organiseerde. Een positieve ervaring. De nadruk lag op ‘hoe het wél kan’. De dagvoorzitter Erica Terpstra voedde dat extra met haar enthousiasme en betrokkenheid.

Dit is het tweede deel  uit een serie van vier artikelen door Marinus Dijkman, Stijlvol Ouder, met de visie van Peter Boerenfijn, directeur Habion en Ronald Huikeshoven, directievoorzitter AM op het huisvesten van senioren.

Peter Boerenfijn, directeur Habion, een grote in seniorenhuisvesting gespecialiseerde woningcorporatie, pakte de veranderingen in de financiering van de zorg op geheel eigen wijze aan. “Toen de overheid vijf jaar geleden aan de knoppen van de financiering van de zorg ging draaien hadden wij ongeveer 7.000 intramurale eenheden. Het verzorgingshuis werd in een keer wegbezuinigd met leegstand in onze gebouwen tot gevolg. De vraag was: ‘hoe kunnen we onze gebouwen systeembestendig maken?”

Habion is werkzaam in 80 gemeenten met nu ongeveer 6.000 woningen en 75 zorggebouwen waarin circa 4.500 verzorgings- en verpleeghuisplekken. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is er 85 jaar.

Besloten werd tot een breed onderzoek onder senioren naar hun wensen ten aanzien van wonen. Vragen waren: 1) Hoe wil je oud worden. 2) Wat heb je daar eigenlijk voor nodig? 3) Wat ga je daar zelf aan doen nu die verzorgingsstaat aan het transformeren is?

Boerenfijn: “Er kwamen fantastische ideeën en belangrijke wensen. De eerste was: ‘we willen diversiteit. We zouden het zo fijn vinden als hier ook eens wat gezonde mensen (bijvoorbeeld studenten) in het gebouw kwamen wonen’. Die studenten zijn er gekomen en het werkt hartstikke goed. De tweede was: we willen zelfstandig zijn. De derde duidelijke wens was: ‘we willen niet meer verhuizen’. Van de zelfstandige woning ging je vroeger naar het verzorgingshuis en daarna naar het verpleeghuis en als je pech had dan ook nog een keer naar het hospice. Dat was drie keer verhuizen.”

“Wij hebben nu gebouwen waarin je kunt wonen met een huurcontract bij ons, die woning gaat met jou mee en wordt een verzorgingswoning als je meer vraag hebt. Het wordt een verpleegwoning met een zorgorganisatie die jouw verpleging levert en als het echt moet kunnen we ook de huur omzetten en kan je ook nog intramuraal in die woning doorleven. Daarmee hebben we een groot probleem opgelost”, aldus Boerenfijn.

Stadsveteranen
De steden veranderen in snel tempo, jongeren trekken naar de steden en ouderen keren weer terug of blijven er langer wonen”, aldus Ronald Huikeshoven, directievoorzitter bij AM, gebiedsontwikkelaar met een eigen conceptafdeling. Een van die nieuwe concepten die AM bedacht betreft de jongerenwoningen die achter de Adamtoren op Amsterdam Noord zijn gebouwd. Middeldure woningen, vrijesectorwoningen en friends-woningen waar je de huur kunt delen.

Wat gebeurde er echter na de oplevering? Ineens bleek dat er ook senioren in de friends-woningen waren getrokken. Er woonden zelfs een broer en zus van ver in de zeventig waarvan de partners waren overleden die niet alleen wilden wonen. Een eyeopener. Samen met Herenvijf-architecten en Woonzorg Nederland onderzocht AM de wensen van Amsterdamse senioren en bedachten ze de ‘stadsveteraan’.

“Compact wonen in de stad gecombineerd met het delen van voorzieningen zoals logeerruimte, wasmachine en allerlei voorzieningen in de publieke ruimte, is een van de uitgangspunten voor de stadsveteraan. We hebben een gebouw ontworpen met in de plint publieke- en deelbare functies en bovenop een gemeenschappelijk dakterras. In dit concept gaan stadsveteranen en jongeren gemengd wonen en wij voegen er een stuk domotica en mobiliteit als service aan toe. ‘Senior living’ is de toekomst, de locatie afgestemd op de doelgroep met delen van voorzieningen”, aldus Huikeshoven.

Grootschalig
“Grotere projecten passen ook beter bij de wens van ouderen om in de stad te wonen, waar de grond duurder is en compacter bouwen noodzakelijk. Die grootschaligheid hoeft de zelforganisatie van senioren niet in de weg te zitten”, stelt Jeannette Dijkman, mede-oprichter van Stijlvol Ouder, een onderzoeks- en adviesbureau over en voor senioren.

Volgens Dijkman geldt voor woningen geschikt voor senioren hetzelfde als voor alle andere woningen. Het moet iets extra’s opleveren: een beleving. “Je moet er verliefd op worden en denken ‘hier zou ik gelukkig kunnen worden’.” Met de organisatie van congressen als deze en publicatie van het boek ‘Senior & Wonen’ dat begin 2019 verschijnt, wil Stijlvol Ouder senioren meer inzicht en oplossingen bieden in de ‘journey naar veilig en comfortabel wonen.’

Lees hier de eerdere en volgende delen:

Zie deel 1: De strategie van Ymere en de aktielijn Wonen en Zorg van de overheid.
Zie deel 3: Wooninitiatieven die navolging behoeven.
Zie deel 4: De aanpak van Bouwinvest, Blauwhoed en de Zorgbutler.

Marinus Dijkman is mede-oprichter van Stijlvol Ouder, een onderzoeks- en adviesbureau over en voor senioren.

Meer informatie:
– De visie van Habion
– Friends Wonen (AM)
– Ouderen overwegen vaker een verhuizing (CBS)
– Nieuwe woonvormen voor senioren: lessons learned
– Platform Stijlvol Ouder
– Meer informatie over het boek Senior & Wonen (Print en online)