Wooninitiatieven voor senioren die navolging verdienen (3)

‘Dat geslaagde wooninitiatieven die navolging verdienen niet vanzelf ontstaan’ werd wel duidelijk op het congres “Nieuwe woonconcepten voor senioren: lessons learned”, dat Stijlvol Ouder in samenwerking met Vastgoedjournaal onlangs organiseerde. De nadruk lag vooral op ‘hoe het wél kan’. Dagvoorzitter Erica Terpstra voedde dat positieve gevoel extra met haar enthousiasme en betrokkenheid. 

Dit is het derde deel  over ‘Nieuwe woonvormen voor senioren’ door Marinus Dijkman, Stijlvol Ouder, over Burgerinitiatief Austerlitz Zorgt, De Knarrenhof in Zwolle, Kilimanjaro Wonen in Eindhoven en Groepswonen in Den Haag.

Succes ontstaat niet vanzelf. Dat is wat burgerinitiatieven die echt van de grond zijn gekomen gemeen hebben, er ging een forse inspanning aan vooraf.

Zorgcorporatie Austerlitz Wonen & Zorg: een burgerinitiatief dat in 2012 werd opgericht en nu al zes jaar goed functioneert. Bewoners zorgen ervoor dat ouderen als ze een gebrek krijgen in het dorp konden blijven wonen. Jan Smelik, een van de initiatiefnemers: “Dat doen we met een dorpsteam wat nu ook het sociale team voor de gemeente is. De dorpscoördinator zorgt ervoor dat als mensen ergens mee zitten dat er geholpen wordt. En we hebben alle oudere mensen in het dorp met de iPad laten kennismaken”, legt Smelik uit.

“Begin 2019 start een groot project met 25 zorgwoningen, 15 starterswoningen, een school en peuterspeelzaal waarmee tevens een stuk dorpshuis met multifunctionele ontmoetingsruimten wordt toegevoegd. De volgende stap is dat we bestaande woningen in het dorp waar senioren wonen seniorproef willen gaan maken. Nu woont slechts tien procent van de zeventig plussers in een levensloopbestendige woning.”

Het Knarrenhof (foto) mag zich na de oplevering van Knarrenhof Zwolle met 48 koop- en sociale huurwoningen in toenemende landelijke belangstelling verheugen. “De woningen in Zwolle bieden thuis aan senioren die zelfstandig willen wonen, maar wel op zoek zijn naar binding met de buren, en naar ondersteuning als die nodig is.”

Aan het woord is Peter Prak, initiatiefnemer van De Knarrenhof die vertelt dat hij met 25 soortgelijke projecten in heel Nederland actief is. Projecten als de Knarrenhof spelen in op steeds groter wordende vraag naar seniorenwoningen nieuwe stijl. Op de vraag of hij hierbij veel steun krijgt vanuit gemeenten en de vastgoedwereld, antwoordt Prak: “De goede wil is er, maar het verkrijgen van een geschikte locatie is in veel gevallen nog een obstakel.”

KilimanjaroWonen werd opgericht in 2012 door drie ondernemers in Eindhoven. “Wij zijn adviseurs, mensen geven ons opdracht waardoor zij in staat zijn een woning te ontwikkelen”, stelt mede-initiatiefnemer Kitty Hesen. “In alle gevallen gaat het om een woongebouw met gemeenschappelijke voorzieningen op basis van wat mensen zelf willen.”

Nu zes jaar verder zijn er in en rondom om Eindhoven tien woonprojecten gerealiseerd. “Het idee om collectief een initiatief te ondernemen spreekt veel mensen aan. Meerdere nieuwe bewonersinitiatieven dienen zich aan. De kunst is een geschikt object (gebouw) te vinden en dat te matchen met toekomstige bewoners en dit proces van creëren tot realisatie te begeleiden”, aldus Hesen.

Centrum Groepswonen
De gemeente Den Haag wilde het vanouds populaire groepswonen in Den Haag een nieuwe impuls geven en stelde begin 2018 Terry van der Heide, een ervaren architect aan als directeur van het Centrum Groepswonen. Het centrum liet een onderzoek uitvoeren onder woningzoekenden die staan ingeschreven bij Woonnet-Haaglanden en Centrum Groepswonen. Dertig procent van de ondervraagden bleek interesse te hebben in groepswonen. Ruim de helft van de respondenten was ouder dan 65 jaar en 44 procent was tussen de 46 en 65 jaar.

Van der Heide: “Den Haag is opnieuw voorloper in groepswonen aan het worden. De gemeenteraad heeft onlangs drie moties aangenomen die groepswonen gaan bevorderen. Wonen in een groep is namelijk een prachtig middel om ervoor te zorgen, dat het gewenste sociale netwerk er is en dat mensen gezonder en gelukkiger kunnen leven en meedoen met de maatschappij.”

Nieuwe projecten voor groepswonen zijn: Scheveningseweg, waar een voormalig kantoorgebouw wordt herontwikkeld tot een appartementencomplex met twee- en driekamerappartementen in de vrije sector waarvan een deel als groepswoning. Hetzelfde geldt voor Harvest aan de oude Haagweg waar en aantal van de 177 nieuwbouw studio’s en appartementen voor groepswonen wordt ontwikkeld. Een ander type project is Vroondaal. Op deze bijzondere locatie vlak achter de duinen wordt een klein appartementengebouw speciaal voor groepswonen ontwikkeld.

Collectiviteit
Uit onderzoek van Stijlvol Ouder blijkt dat mensen de voorkeur geven aan zelfstandig wonen met een stuk collectiviteit. Hierdoor ontstaan er kansen voor nieuwe vormen van groepswonen voor senioren in vrijwel alle marktsegmenten”, stelt Jeannette Dijkman, mede-oprichter van Stijlvol Ouder, een onderzoeks- en adviesbureau over en voor senioren. “Daarbij is vrijheid en onafhankelijkheid belangrijk. Maar ook de doorstroming moet in een gezonde mix op gang komen. Dus niet alleen hoogbejaarden bij elkaar en jongeren bij elkaar, maar door elkaar. Iedereen leeft daarvan op.”

Met de organisatie van congressen als deze en publicatie van het boek ‘Senior & Wonen’ dat begin 2019 verschijnt, wil Stijlvol Ouder senioren meer inzicht en oplossingen bieden in de ‘journey naar veilig en comfortabel wonen.’

Lees hier de eerdere en volgende delen:

Zie deel 1: De strategie van Ymere en de aktielijn Wonen en Zorg van de overheid.
Zie deel 2: “Nooit meer verhuizen bij Habion en leven als een ‘stadsveteraan’ bij AM”
Zie deel 4: De aanpak van Bouwinvest, Blauwhoed en de Zorgbutler.

Marinus Dijkman is mede-oprichter van Stijlvol Ouder, een onderzoeks- en adviesbureau over en voor senioren.
Meer informatie:
-Nieuwe woonvormen voor senioren: lessons learned
-Austerlitz Zorgt
-Kilimanjaro Wonen
-ParkEntree
-Centrum groepswonen
-Ouderen overwegen vaker een verhuizing (CBS)
-Nieuwe woonvormen voor senioren: lessons learned
– Platform Stijlvol Ouder
-Meer informatie over het boek Senior & Wonen (Print en online)
-Thematisch wonen (óók) voor senioren (Blauwhoed/Neprom)