Maak elke woning geschikt als zorgwoning

Door Marinus Dijkman, Stijlvol Ouder

‘’De uitdaging zit niet alleen in de absolute toename van het aantal senioren, maar vooral ook in de veranderende behoeften,’’ begint dagvoorzitter Michiel Wentges (Sectormanager Zorg bij BBN) het congres. ‘’Doordat fysieke problemen langere tijd gerepareerd en uitgesteld worden, zie je een toename in psychische problemen zoals Alzheimer.’’ Wentges benadrukt dat 40.000 ouderen nu (al) in ongeschikte woningen wonen. En daar komt de nieuwe aanwas aan senioren nog eens bovenop.

Aandacht voor de wijken
Rijksbouwmeester Joris Alkemade ging in op noodzaak tot verandering in de vele verouderde naoorlogse woonwijken en woningen in Nederland. Met de ontwerpprijsvraag ‘Who Cares’ daagt hij architecten en stedenbouwkundigen en anderen uit om oplossingen te vinden. “Die wijken zijn gerealiseerd in een tijd dat er sprake was van grote gezinnen, terwijl er nu sprake is van 40% eenpersoonshuishoudens en een enorme vergrijzing. Alles is anders geworden, behalve onze woonwijken.” In vier Nederlandse wijken wordt thans concreet geëxperimenteerd, zoals in de wijk Carnisse in Rotterdam, Oosterparkwijk Groningen, Almere Haven en Geleen-Zuid/Kluis. De bekendmaking van de winnaar heeft plaats gevonden vinden tijdens de Dutch Design Week Eindhoven (21-29 oktober).

Seniorenprofielen
Alle sprekers op het congres zijn het erover eens dat in beeld gebracht moet worden wát de behoeften precies zijn en dat er nu toch echt als de wiedeweerga gebouwd moet gaan worden. ‘’Als we niet weten waar de behoefte zit, kunnen we ook niets maken,’’ stelt Co Politiek (Managing Partner bij Careinvest Group). ‘’We hebben daarom verschillende data (bijvoorbeeld inkomen, socio-economische status en zorgvraag) gecombineerd om een aantal seniorenprofielen te maken. Die informatie is tot op buurtniveau beschikbaar, waardoor je heel gericht kunt gaan ontwikkelen.’’

Berichtje
Het gebruik van data wordt volgens Cees van Boven (bestuurder bij Woonzorg Nederland) ook heel belangrijk in de woning. Met 30.000 woningen in 190 complexen en 160 zorgvastgoedlocaties met 13.000 plaatsen, is Woonzorg Nederland de grootste speler op de markt voor seniorenhuisvesting. ‘’We zijn bezig om op sommige van onze locaties door middel van nieuwe technologieën betere en gerichtere huisvesting te leveren waarmee ook zorg en aandacht verbeterd worden. Zo kun je bijvoorbeeld zien of ’s morgens het toilet wordt doorgetrokken, en zo niet, dan krijgen verzorgers en/of kinderen een berichtje.’’

Duurzame wijken
Henri Soepenberg (directeur ZorgID, onderdeel Volker Wessels Groep) richtte de aandacht op het belang van levenskwaliteit. “Wij geloven in een gebouwde omgeving die een positieve bijdrage kan leveren aan het welbevinden van de mens. Wij noemen dit ‘levenskwaliteit’.”
Met een fraaie animatie werd uiteengezet hoe in de visie van Volker Wessels in de toekomst een complete wijk in een consistent proces kan worden omgezet naar een moderne gezonde leefomgeving waarin alles op duurzame wijze op elkaar verbonden en afgestemd is.

Zorghotel
Dé zorgwoning bestaat niet, blijkt uit de presentaties. Daan Tettero (Conceptontwikkelaar Zorgvastgoed bij Syntrus Achmea Real Estate & Finance, vermogensbeheerder voor 60 institutionele klanten) noemt als voorbeeld van een nieuw concept het zorghotel: een concept dat bewoners eerstelijns zorg biedt, van tijdelijke aard. Bijvoorbeeld bij revalidatie na een val in huis. Een manier om ziekenhuizen te ontlasten én ouderen op een verantwoorde manier zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen (door ze te laten terugkeren na verblijf in het zorghotel). Tettero stelt daarom voor om iédere nieuwbouwwoning voortaan geschikt te maken als zorgwoning. ‘’Waarom niet elke woning een brede deur? Dat kan nooit kwaad. Het is nu aan de markt om dat zetje te geven om daadwerkelijk succesvolle toekomstbestendige concepten te ontwikkelen. Concepten waarmee we langere tijd vooruit kunnen.’’

Gemengd wonen
Nederlandse senioren wonen namelijk graag zo lang mogelijk thuis. Ruud Stemerdink (Ontwikkelaar/exploitant bij Hotelwonen) benadrukt dat toekomstbestendig wonen daarom al begint bij de wijk. ‘’Op buurtniveau blijkt uit grootschalig onderzoek van Stijlvol Ouder in Den Haag en Rijswijk dat dit inhoudt dat men er zelf op uitkan, dat er winkels en eerstelijns zorg (arts en apotheek) en ontmoetingsplaatsen aanwezig zijn. Bovendien blijkt dat senioren bij voorkeur gemengd wonen. Als de omgeving dit faciliteert, kunnen senioren dus prima in een woonwijk (blijven) wonen zonder ergens afgezonderd in een complex te worden gezet.’’

Respect en geluk
Tromp Bakker, directeur MCF (zelfstandig strategisch vastgoedadviseur) vatte de positie van senior die zijn of haar woonsituatie wil verbeteren als volgt samen: “Ik zoek geen woning, want ik heb al een woning. Ik zoek beleving, respect, geluk, samenzijn, activiteiten, service en gemak en nog veel meer – en zorg als dat eventueel noodzakelijk wordt.” Om aan al die wensen tegemoet te kunnen komen heb je schaalgrootte nodig, betoogde hij: “Denk aan complexen van 200 wooneenheden of meer.” Als voorbeeld van een geslaagde aanpak noemde hij De Leyhoeve in Tilburg, waar inmiddels lange wachtlijsten bestaan om er te kunnen wonen.

Foto: Eric Bakker, fotografie.

Marinus Dijkman is medeoprichter Stijlvol Ouder. Hij is bereikbaar op 070 260 1200 of 06 2180 2939 en mdijkman@stijlvolouder.nl

Nieuw congres
“Wonen voor senioren en innovatie” op 15 februari 2018. Nadere informatie volgt.